Anne de Jong, auteur van bestseller De geluksroute en oprichter van coachingsbureau NONONS, schrijft over hoe sociaal gedoe op de loer ligt nu we allemaal weer thuiswerken:
Laten we eerlijk zijn: het advies ‘werk vanuit huis, ga niet naar kantoor’ leek niet eens zo heel erg. Niet meer ’s ochtends in de file, niet meer door de regen fietsen, niet dat slappe geouwehoer van die collega met haar relatieproblemen.
We sloegen dit voorjaar massaal aan het zoomen, richtten de logeerkamer in als werkkamer en installeerden ons met laptop tegenover elkaar aan de eettafel. Het thuiskantoor kon van start.
Nu zijn we een half jaar verder en luidt het advies opnieuw: ‘blijf thuis en reis alleen als het persé moet naar kantoor’. We weten inmiddels dat het helemaal niet zo florissant is, dat thuiswerken.
Maar ik ga het vandaag niet hebben over die jengelende kinderen die je steeds van je werk afhouden, of over pubers die niks anders doen dan lamlendig op hun iPhone kijken, hooguit onderbroken door een vraag of je een tosti voor ze wil maken en waarom de cola op is terwijl jij een deadline probeert te halen. En dan zwijgen we maar over de ontdekking dat je partner overdag nóg langer van stof blijkt te zijn dan je collega.
Waar ik het wél over wil hebben is dat we het kantoorleven – inclusief het bedrijfsrestaurant en de koffieautomaat – al snel gingen missen. Thuiswerken bleek ook echt thuis werken te zijn. Geen gezellige praatjes meer, weg waren de anekdotes over de weekendbelevenissen van de jonge collega, en de sterke verhalen over klanten, de hoopgevende berichten over het herstel van het zieke meisje van de administratie. Weg is de loze tijd waar ruimte is voor wilde ideeën, domme grappen en persoonlijke ontboezemingen.
Thuiswerken beperkt het contact dat we met elkaar hebben tot alleen dat wat echt moet. Vergaderen, zoomen, bellen, appen: we communiceren super taakgericht. Collega’s praten niet meer met elkaar over alledaagse dingen, maar alleen nog maar over werk. Misschien een kort beleefdheidsrondje aan het begin van de zoom of iedereen nog gezond is, maar daarna is het vort, back to business.
Dit beperkte persoonlijke contact, dat zich puur richt op zakelijke gesprekken, is voer voor de ongeluksroute: de route waarbij ergernissen de overhand krijgen en frustratie en verwijdering ontstaan tussen collega’s.
Of je (ongemerkt) een afslag hebt genomen naar de ongeluksroute herken je aan deze vijf punten:
1. Je hebt minder lol in je werk
Werkplezier kan voor een groot deel voortkomen uit de omgang met collega’s. Nu de meeste Nederlanders een paar maanden verplicht thuis hebben gewerkt, blijkt: er is geen bal aan, de hele dag zo in je eentje. Ja, één dag in de week, dat is lekker. Maar dag in dag uit in je uppie achter de laptop, in je eentje koffiedrinken en tussen de middag met je puberende kinderen lunchen: de lol gaat er snel af. Je mist de koffieautomaat, zelfs al is de koffie die eruit komt niet te drinken. Een groot deel van je werkplezier wordt bepaald door de onderlinge sfeer op je werk. De verbinding, de grappen, de steun, dat mis je allemaal met thuiswerken. Thuiswerk voelt misschien als huiswerk, en daar had je vroeger al een bloedhekel aan. En wat gebeurt er als je minder lol hebt in je werk? Je gaat vanuit je reflexen reageren.
2. Je oordeelt sneller over elkaar
Voorbeeld: een collega van mij zou een tekst schrijven en die uiterlijk de volgende ochtend naar me sturen. Ik wist dat ze eraan was begonnen, want we hadden het er op de gang over gehad. Maar ik wist ook dat haar moeder die week voor een operatie naar het ziekenhuis moest en dat ze zich erge zorgen maakte over haar moeder. Dat maakt milder, dat maakt dat ik minder snel oordeel als het stuk een paar uur later in mijn mailbox zit.
Maar als je allebei vanuit huis werkt, mis je het verhaal over haar moeder en weet ik ook niet dat het gewoon even moeilijker is voor haar om zich te concentreren op een goed stuk. Ik weet ook niet dat ze die avond ook nog naar een ouderavond van haar kind moest. Dat soort dingen vertel je niet zo snel in een groepszoom of in een mail.
Milder kijken naar je collega’s, de intentie en de redenen achter bepaald gedrag zien: door thuiswerken is het een stuk moeilijker om de mood van je collega’s aan te voelen.
3. Je gaat elkaar wantrouwen
Thuiswerken leidt tot sneller over elkaar oordelen, maar het kan nog een tandje erger. Normaal zie je de ander ploeteren, rennen, veel bellen, nu zie je alleen het resultaat. Als iemand zich dan niet aan de afspraken houdt, is het heel menselijk om te denken: ze zit natuurlijk de hele dag thuis te lanterfanten. Zie je wel: ze las mijn appje ook pas om half tien, die heeft natuurlijk lekker uitgeslapen. Wantrouwen ligt op de loer. Veel leidinggevenden merken dit aan zichzelf. Ze hebben het gevoel de grip op hun medewerkers te verliezen, krijgen meer behoefte te gaan controleren of hun mensen wel met hun werk bezig zijn. Dat maakt de onderlinge sfeer er niet beter op.
4. Je hebt een tekort aan complimenten
Iedereen wil gezien worden, gewaardeerd worden. Ertoe doen. Complimenten werken motiverend. Een compliment zit in een vriendelijke blik, een duimpje, een hoofdknik. Of in een blij ‘dank je!’ Juist die complimenten zijn schaars als je zoomt of mailt. Hoe minder je elkaar ziet, hoe minder complimenten je geeft en krijgt. En dat is funest voor een samenwerking, want complimenten zijn de smeerolie van een relatie zonder gedoe, met andere woorden: van de geluksroute.
5. Je stelt jezelf minder kwetsbaar op.
In tijden van corona hebben we het allemaal moeilijk. Daarom voelt het net even lastiger om te vertellen tegen je collega dat je het even niet ziet zitten. Dat je vastloopt. Dat je even geen oplossing weet of je onzeker voelt. Dat doe je niet zo snel in een zoom-overleg. De persoonlijke gesprekjes in de pauze of een blik van verstandhouding van je baas die van je weet dat het thuis even niet zo lekker loopt: je mist het allemaal bij het thuiswerken. Door online werken is er veel minder ruimte voor kwetsbaarheid. Terwijl je kwetsbaarheid delen essentieel is om elkaar te leren kennen en om te verbinden met elkaar.
Hoe blijven jij en je collega’s op de geluksroute?
Maven en NONONS weten hoe lastig het is om de sfeer in een team goed te houden in tijden van thuiswerken. Maar gelukkig zijn er oplossingen voor! We hebben superpraktische en leuke producten ontwikkeld die jou en je collega’s helpen om de ongeluksroute te vermijden.
1. Webinar
Tijdens de webinar maak je kennis met de belangrijkste inzichten uit De geluksroute. Boordevol interactie, praktische tips en inspirerende herkenbare voorbeelden. De webinar is ook heel geschikt voor grotere groepen.
2. Workshop
In de (online) workshop ga je aan de slag met eigen praktijkcases en oefeningen voor nog meer verdieping en kennis van de meest voorkomende valkuilen en oplossingen. De workshop is ontwikkeld voor maximaal 20 deelnemers.
3. Teamcoaching
Tijdens teamcoachen oefen je samen met jouw team tijdens verschillende sessies met De geluksroute. Door dit vaker te doen verbetert de samenwerking en kun je gedrag binnen het team duurzaam veranderen.
4. Iedereen het boek
Deelnemers willen vaak meer oefenen en leren. Vergroot de impact door ze het boek cadeau te doen. Als uitgever kunnen we je vaak een mooi kortingsvoorstel doen op meerdere boeken!
5. Online cursus
De online cursus, bestaande uit 8 modules en meerdere verdiepingsmodules, zit bomvol praktische tips, filmpjes en extra oefeningen. Met de online cursus kunnen deelnemers in hun eigen tempo de stof doorlopen en oefenen met het geleerde in hun eigen (werk)situatie.
6. Verdiepende trainingen
Samen met collega’s leer je de meestvoorkomende veroorzakers van de ongeluksroute nog sneller te herkennen. Je zoomt in op specifieke situaties en oefent met het oplossen en voorkomen van conflicten met behulp van een trainingsacteur. De verdiepende trainingen kun je als team doen of met een kleiner groepje collega’s.
Meer weten over hoe je met je team op de geluksroute kunt blijven in tijden van thuiswerken? Mail met Evelien@mavenatwork.com voor de brochure en meer informatie.
Anne de Jong is psycholoog, coach en oprichter van De Relatiecoach en het gerenommeerde opleidingsinstituut Nonons. Ze heeft in haar carrière al duizenden mensen gecoacht en honderden coaches opgeleid. Eerder verscheen van haar hand o.a. de bestseller De geluksroute waarvan meer dan 15.000 exemplaren werden verkocht. Met Sorry, schatje schreef zij het handboek voor leuke relaties in goede en slechte tijden. Daarnaast geeft Anne regelmatig workshops, trainingen en webinars over De geluksroute voor bedrijven en organisaties.